Veranderingen en verlies horen bij het leven. We krijgen allemaal een keer te maken met één of meerdere vormen van verlies. Alles verandert. Er zijn ook verliezen die zich niet als vanzelfsprekend in onze levensloop voordoen. De confrontatie met een ernstige ziekte, overlijden, op welke manier dan ook, een echtscheiding, een conflict, een verhuizing, een chronische ziekte en/of handicap. Zichtbare verliezen. Er is ook veel verborgen verlies, niet zichtbaar voor anderen. Soms ook niet voor jezelf. De impact van onvervulde kinderwens, miskraam, armoede, ontslag, verlies van relaties, gedwongen migratie, abortus. Symbolische verliezen door verlies aan toekomst, dromen, idealen, status en betekenis.
Meestal brengt verlies ook andere verliezen met zich mee. Zo brengt een echtscheiding ook verandering op materieel, psychisch en sociaal gebied met zich mee. Een verlies kan ook refereren aan oud verlies dat we met ons meedragen, dat opnieuw wordt aangeraakt. Het kan ook zijn dat er veel verliezen kort achter elkaar volgen, waardoor er sprake is van opgestapeld verlies. Of ‘levend verlies’, bij een chronische ziekte of beperking waarbij afscheid genomen wordt van verwachtingen, met verdriet dat altijd kan oplaaien en door de jaren heen kan verergeren.
Elk verlies is een proces van verandering dat om aanpassing vraagt. De impact kan een kleine verstoring teweegbrengen maar kan ook heel ingrijpend zijn.
Rouw is ons antwoord op het verlies van iets of iemand waar we een betekenisvolle relatie mee hebben. Het is hard werken; de wereld draait door, maar zo anders. Het doet een groot beroep op jezelf en jouw omgeving. Rouwpijn kan leiden tot een persoonlijk onderzoek, met opdrachten, om je eigen levensverhaal verder vorm te geven. Rouw wordt ook wel ‘de kostprijs van hechting’ genoemd, de ‘keerzijde van liefde’. Onze hechtingspatronen bepalen niet alleen hoe we verbinding met anderen aangaan, maar ook hoe we rouwen over verlies van die verbinding. Het is belangrijk om je hechtingsstijl te kennen; het vormt de kern van het rouwproces.
Rouwen doe je met je lichaam, met je voelen, denken en handelen. Vaak zijn er lichamelijke reacties op verlies, zoals hoofdpijn, moeheid, buikpijn, opgejaagdheid. Allemaal signalen van rouw die om aandacht en goede zelfzorg vragen. Emotionele rouwreacties zijn persoonlijk en verschillend. De één huilt, de ander praat of onderneemt vooral acties. Rouwpijn en positieve emoties kunnen naast elkaar bestaan. Emoties vertellen je hoe het met je gaat en wat je nodig hebt. Belangrijk om hier goed naar te luisteren.
Dit geldt ook voor de mentale reacties. Denk aan concentratieproblemen, verwarring, moeite met interpreteren en negatieve gedachten. Het kan allemaal voorbij komen, het hoort erbij. Toestemming en zelfcompassie zijn nodig om op maat te rouwen. Met de realisatie dat tijd ook een belangrijke factor is.
Rouwen doet een groot beroep op onze veerkracht: de vaardigheid die hard nodig is voor aanpassing en herstel. Bij gezonde verliesverwerking gaat om de oriëntatie op het verlies èn de kracht om door te gaan. Hierbij is die beweging belangrijk, om het verlies te laten verweven in het leven.
Veranderingen en verlies horen bij het leven. We krijgen allemaal een keer te maken met één of meerdere vormen van verlies. Alles verandert. Er zijn ook verliezen die zich niet als vanzelfsprekend in onze levensloop voordoen. De confrontatie met een ernstige ziekte, overlijden, op welke manier dan ook, een echtscheiding, een conflict, een verhuizing, een chronische ziekte en/of handicap. Zichtbare verliezen. Er is ook veel verborgen verlies, niet zichtbaar voor anderen. Soms ook niet voor jezelf. De impact van onvervulde kinderwens, miskraam, armoede, ontslag, verlies van relaties, gedwongen migratie, abortus. Symbolische verliezen door verlies aan toekomst, dromen, idealen, status en betekenis.
Meestal brengt verlies ook andere verliezen met zich mee. Zo brengt een echtscheiding ook verandering op materieel, psychisch en sociaal gebied met zich mee. Een verlies kan ook refereren aan oud verlies dat we met ons meedragen, dat opnieuw wordt aangeraakt. Het kan ook zijn dat er veel verliezen kort achter elkaar volgen, waardoor er sprake is van opgestapeld verlies. Of ‘levend verlies’, bij een chronische ziekte of beperking waarbij afscheid genomen wordt van verwachtingen, met verdriet dat altijd kan oplaaien en door de jaren heen kan verergeren.
Elk verlies is een proces van verandering dat om aanpassing vraagt. De impact kan een kleine verstoring teweegbrengen maar kan ook heel ingrijpend zijn.
Rouw is ons antwoord op het verlies van iets of iemand waar we een betekenisvolle relatie mee hebben. Het is hard werken; de wereld draait door, maar zo anders. Het doet een groot beroep op jezelf en jouw omgeving. Rouwpijn kan leiden tot een persoonlijk onderzoek, met opdrachten, om je eigen levensverhaal verder vorm te geven. Rouw wordt ook wel ‘de kostprijs van hechting’ genoemd, de ‘keerzijde van liefde’. Onze hechtingspatronen bepalen niet alleen hoe we verbinding met anderen aangaan, maar ook hoe we rouwen over verlies van die verbinding. Het is belangrijk om je hechtingsstijl te kennen; het vormt de kern van het rouwproces.
Rouwen doe je met je lichaam, met je voelen, denken en handelen. Vaak zijn er lichamelijke reacties op verlies, zoals hoofdpijn, moeheid, buikpijn, opgejaagdheid. Allemaal signalen van rouw die om aandacht en goede zelfzorg vragen. Emotionele rouwreacties zijn persoonlijk en verschillend. De één huilt, de ander praat of onderneemt vooral acties. Rouwpijn en positieve emoties kunnen naast elkaar bestaan. Emoties vertellen je hoe het met je gaat en wat je nodig hebt. Belangrijk om hier goed naar te luisteren.
Dit geldt ook voor de mentale reacties. Denk aan concentratieproblemen, verwarring, moeite met interpreteren en negatieve gedachten. Het kan allemaal voorbij komen, het hoort erbij. Toestemming en zelfcompassie zijn nodig om op maat te rouwen. Met de realisatie dat tijd ook een belangrijke factor is.
Rouwen doet een groot beroep op onze veerkracht: de vaardigheid die hard nodig is voor aanpassing en herstel. Bij gezonde verliesverwerking gaat om de oriëntatie op het verlies èn de kracht om door te gaan. Hierbij is die beweging belangrijk, om het verlies te laten verweven in het leven.